Z wypaleniem zawodowym mamy do czynienia w momencie, kiedy praca zawodowa przestaje być dla nas satysfakcjonująca i nie czerpiemy z niej już dawnej radości, a zamiast tego pojawia się przygnębienie i wyczerpanie zarówno fizyczne, jak i emocjonalne.
Dotychczasowe badania nad wypaleniem zawodowym potwierdziły, że jest to wewnętrzny stan pracownika będący wynikiem nieprawidłowości w środowisku pracy, którego przejawy obserwować można na różnych płaszczyznach funkcjonowania człowieka w miejscu pracy. Uznana definicja wypalenia zawodowego wskazuje, że jest to psychologiczny syndrom wynikający z nadmiernego stresu odczuwanego w miejscu pracy.
Od 2019, wypalenie zawodowe zostało oficjalnie uznane przez WHO jako czynnik mogący mieć istotny wpływ na stan zdrowia.
Stres – przeważa pogląd, że czynnikiem niezbędnym do zainicjowania niekorzystnych zjawisk prowadzących do wypalenia jest stres zawodowy wynikający z braku równowagi między wymaganiami pracy a zasobami jednostki, a szczególnie z obciążenia problemami i oczekiwaniami.
Przeciążenie zadaniami i brak wsparcia ze strony organizacji – tego typu zaburzenie równowagi zawodowej i poczucie osamotnienia w codziennym funkcjonowaniu w pracy może prowadzić do wypalenia zawodowego.
Negatywne doświadczenia w miejscu pracy – mogą przyczyniać się do pojawienia się stany wypalenia zawodowego i przejawiają się pogorszeniem funkcjonowania pracownika.
Objawy wypalenia zawodowego
Wg koncepcji Maslach, wypalenie jest syndromem składającym się z: emocjonalnego wyczerpania, cynizmu oraz obniżenia samooceny w zakresie dokonań zawodowych.
W sytuacji gdy przed pracownikiem stawiane są zadania zbyt trudne, wymagające od niego długotrwałego wysiłku fizycznego, poznawczego czy emocjonalnego dochodzi do nadmiernego obciążenia i w konsekwencji wypalenia zawodowego (E. Demerouti i jej współpracowników (2003)).
Wśród symptomów wypalenia zawodowego znalazły się zatem:
Istnieją trzy obszary możliwych oddziaływań: higiena psychiczna, radzenie sobie i oparcie społeczne. Higiena psychiczna ma służyć ochronie przed tym, co negatywne. Można zastosować wyuczone techniki relaksacyjne, można również oprzeć się na działaniach, które człowiek wybiera intuicyjnie, poszerza zainteresowania, hobby, przejawia aktywność fizyczną, sprawiając sobie przyjemności typu: spotkania towarzyskie, drobne zakupy, ulubione jedzenie.
Przez radzenie sobie rozumie się zindywidualizowane strategie stosowane przez ludzi doświadczających stresu. Należy do nich: próby znalezienia pozytywnych stron trudnej sytuacji, zwrócenie aktywności w innym kierunku, aby odsunąć od siebie problem, potraktowanie trudnej sytuacji jako wyzwania, przypisanie problemom zawodowym właściwej rangi.
Oparcie społeczne jest forma samopomocy, której udzielają sobie członkowie różnych grup społecznych rodziny, przyjaciół, sąsiadów, współpracowników. Oparcie przeciwstawiane jest interwencjom profesjonalnym. Definicja oparcia społecznego brzmi: człowiek odbiera komunikat, który informuje go, że darzony jest uczuciem, że jest kochany, ceniony i uważany za wartościową osobę oraz, że jest współuczestnikiem systemu komunikacji międzyludzkiej i wzajemnych zobowiązań.
W szczególnych przypadkach zalecany może być też kontakt ze specjalistą – psychologiem lub psychoterapeutą.
.webp)
.png)
